#Woordwarrel#Afrikaans

Vandeesweek speel ons letterkeer. Letterkeer of anagram is ‘n woord of ‘n sin gevorm uit die letters van ‘n ander woord of sin, maar in ‘n ander volgorde.

Ons gebruik die interessante woord: SWARTSKAAP. Binne slegs ‘n kort tydjie kon ek ses-en-vyftig woorde vorm, net van die letters in dié woord. Dis eintlik ‘n heerlike speletjie. Ek gaan nou ‘n humoristiese skets skryf en ‘n paar van dié woorde gebruik.

My skoonma was ‘n besondere waarnemer. Sy kon ure sit en na die mensdom om haar staar. In die aftree-oord waar sy gewoon het, was ‘n lastige man, wat heeldag vir almal wou bid en “begogel” (een van haar uitdrukkings) met sy heiligheid. Hy het die wit waks uit almal geïrriteer en as iemand hom sien stap het, is daar so rats as wat dit moontlik vir ‘n bejaarde is, die hasepad gekies.

Oudergewoonte laai haar seun haar een Woensdag in die kar, vir haar weeklikse bederfie by die dorp se Wimpy. Die plaaslike bedelaar, met sy pakaas in ‘n swart sak oor sy skouer geslinger, praat al van ver af, maar skoonma wat op daardie stadium al redelik swak was, kyk skaars na hom en wikkel met haar stootkarretjie die Wimpy binne.

Terwyl sy aan ‘n heerlike glas sap teug en haar kaasbroodjie knibbel, sien sy hoe die bedelaar iemand nader skraap, met sy gewone storie oor ‘n geldjie vir ‘n dringende pasaat, wie weet waarheen?

Groot fout…dis die aftree-oord se selfaangestelde redder van siele, wat ingekatrol is. Tot die bedelaar se verstomming, word hy plegtig met geboë hoof, meegesleur in ‘n ellelange gebed. Die woorde raps en die sweet die tap, maar die taak van gebedserbarming is lank nie afgehandel nie.

Uiteindelik is die sessie verby en die bedelaar staar in ‘n waas na die bringer van goeie boodskappe. Slegs ‘n kleine aalmoesie verwissel van hande, nie eers genoeg vir ‘n knypseltjie twak vir ‘n gerolde zol nie!

Skoonma se droë opmerking ala Captain Bertorelli van Allo-Allo faam: “What a mistaka I maka”!

Vreemde diertjie

‘n Diertjie wat mens min te siene kry is die Klaasneus, (Familie Macroscelididae). Mense wat grillerig is vir muise en rotte, moet maar verbygaan.

Die Klaasneus het sy naam te danke aan die verlengde snoetjie, wat soos ‘n slurpie lyk. In Engels staan hy bekend as Elephant-shrew. Dis egter verwarrend, want die diertjies is nie verwant aan olifante of skeerbekke (Shrews) nie. Dis egter die snoetjie wat aan ‘n olifant se slurp herinner, wat gelei het tot die naam. Dis verkieslik om die Engelse term “sengi” te gebruik.

Hulle is hoofsaaklik dagdiertjies, leef meestal van insekte en ander ongewerweldes. Hulle is veral lief vir miere en termiete. Werpsels bestaan uit een of twee kleintjies en hulle word reeds met hare gebore en die ogies is oop, sodat hulle vinnig vir hulself kan sorg.

Daar is verskeie spesies en ek vermoed hierdie een wat ek gelukkig was om te sien, is ‘n Kaapse klipklaasneus. Ek het eers gedink dis ‘n reuse rot, maar my vinnige kameravinger het anders bewys…

Foto geneem te Bosch Luys Kloof Privaatnatuurreservaat

#Woordwarrel Afrikaans#

Gaan gerus verby…

Vandag se uitdaging gaan oor sintuiglike ervarings wat mens kry, by aanskoue van sekere sinne en woorde soos hier gesien…

Deesdae is hierdie tipe geskrifte oral te sien. Dis op kussingslope, vadoeke, tafelmatjies, gordyne, beddegoed, breekware en alles en nog wat.

Die eerste beeld wat by my opkom, is ‘n besoek aan ‘n plaasstalletjie. Dis waar mens gewoonlik afkom op allerhande kaggelkakkies en snuisterye met hierdie soort skryfsels op.

Onmiddellik word my reuksintuie geprikkel, want sulke stalletjies is meestal ook die tuiste van geelvetbiltong, melktert, vars gebakte brood, karringmelkbeskuit, tabak, rooibostee en sommer net muwwigheid vanweë ou gemorsies wat oral opgehang en uitgestal word. Die verskillende geure rakel diep emosies uit die onderbewussyn op.

Die prentjie van die windpomp wek ‘n soort nostalgie op, wat moeilik is om te beskryf. Ek hoor weer die gekap van die windpomp se stang, soos wat dit meedoeënloos suig en trek om ‘n dik straal brakwater in die opgaardammetjie uit te spoeg. Die ruisgeluid van die wind deur die wiel se vinne, bring ‘n opgewondenheid. Die water word diep uit die aarde gesuig…water is lewe! Daar skiet ook herinneringe op van stories, van ‘n kristalversamelaar, wat die kosbare klippies aan die wiel vasgemaak het, sodat dit so saam met die windpomp se draai-draai, blink geskuur kon word….’n boer maak ‘n plan!

Hoe meer siele, hoe meer vreugde, wek verlangens na warm somervakansies met familie en vriende, hopscotch op ‘n plaasstoep en ‘n oupa wat brommend sy kop skud oor die kinders wat so baklei tydens die speletjie. Hierdie oupa het hopscotch se naam gepas verander na “stry-stry”.

Droom groot, het nog nooit ‘n indruk op my gemaak nie, want uit ervaring het ek geleer, drome kan misleidend wees en die aandag van die werklikheid aftrek. Dis ‘n ietwat siniese kyk na die lewe, maar die realiteit is nie gekoppel aan drome nie.

Pannekoek…o pannekoek! Ek wil jou lof besing. Hoeveel miljoene pannekoeke is al gebak om liefdadigheid te ondersteun? Na die tweede Anglo-Boere-Oorlog, moes mense self inspring om uit te styg bo die ruïnes van ‘n verskroeide aarde. Verenigings soos die ACVV en VLU is op die been gebring, om die geweldige armoede die hoof te bied. Hier het die bak van pannekoek ‘n groot rol gespeel.

Dis ons manier van saamwerk met ‘n eenvoudige resep. Die gesis van gasstofies en kwetterende stemme, voer my terug na kermis- en kerkbasaardae, waar ek self ure lank dieselfde bewegings moes uitvoer… olie vir smeer, koppie deeg in die pan, wag tot dit lostrek van die kante, spaan in die hand, draai dit om. Wees soms oulik en gooi dit met ‘n boog in die lug… net die heel vernuftiges het goeie vangskote! Dan kom die lipleklekker kaneelsuiker by en siedaar, ‘n opgerolde ronde matjie vol soete liefde.

Koeksisters het my ontbloot as die heel vrotste bakster tydens my dae by die Vroue Landbou-unie. Tot vandag toe, is ek sku vir bak en kosmaak. Niks keer my egter om my tande weg te slaan in ‘n krakerige koeksister, wat drup van die stroop en ‘n absolute gevoel van behaaglikheid tot diep in die sinapses van my brein, laat opwel.

Dankbaarheid, vriendskap en kalmte, gaan hand aan hand om mens te laat besef, dat die lewe nie bestaan uit reusagtige oomblikke nie, maar dat dit die basiese eenvoudige dinge is, wat geluk bring. Mag ons dit nooit vergeet nie.