Hierdie is ’n bloguitdaging en jy kan gerus verbygaan, as dit te ingewikkeld en filosofies na jou smaak is.
Vandag se inspirasievonk is – ismes. Hierdie is ’n regte kopkrapper, maar ’n sin uit ’n ou Afrikaanse voorgeskrewe boek, het my ver teruggeneem. Iewers in my skoolloopbaan het ’n onderwyseres elke week ’n gedeelte hieruit voorgelees en ek kan onthou dat ek mal was oor die boek. Omdat skoolboeke nooit ons eiendom was nie en ons dit moes inhandig, was ek verheug toe ek in ’n tweedehandse boekwinkel daarop afgekom het.
Die boek se naam is Werfjoernaal, deur F.A.Venter. Dit het al ’n lang pad gereis tot by my. Voorin is ’n plakker met die volgende gegewens…
Op bladsy dertig tweede paragraaf verskyn die volgende sin: ”Die diktatuur van instink het aan ons idille ‘n wrange afloop gegee.”
Dit klink bietjie soos Grieks, veral vir die moderne Afrikaanse taalgebruiker, maar as mens die verhaal daaragter ken, verstaan mens dit. Dit gaan oor twee swaeltjies wat hul babatjies grootmaak en wanneer vliegtyd kom, word die swak enetjie gelos om te sterf. Die sterk een word tot satwordens toe aangepor om te vlieg. Wanneer hy uiteindelik daarin slaag en die hemelruim bemeester het, word hy deur sy ouers verwilder.
Ek het nou met ’n lang pad by my -isme uitgekom…
Naturalisme: Dis die totale werklikheid waarby alles wat bestaan, verklaar word as deel uitmakende van die dooie of lewende natuur.(Aangehaal uit HAT vyfde uitgawe).
Die ontnugtering van die skrywer oor die “wreedheid” (volgens menslike standaarde)van die swaeltjie ouerpaar, verduidelik dan dat die natuurlike instink van die swaels nie aan menslike normes gebonde is nie. “Dit is deel van die Natuur se kode en g’n swael kan daaraan ongehoorsaam wees nie.”
Hierdie voorbeeld is ‘n algemene denkfout by mense en het al gelei tot baie tragedies tussen mens en dier, waar die mens vergeet van naturalisme.Daar is gedurig talle voorbeelde. Die pas afgelope week was daar juis ‘n video oor iemand wat ’n vlakvark wou streel en toe amper sy gat, soos in graf, gesien het. Ook is daar die hartseer verhaal van die olifanthanteerder wat onlangs doodgetrap is. Daar is vele voorbeelde. Die mens moet nooit naturalisme onderskat nie!
Naturalisme (soos weereens aangehaal uit HAT vyfde uitgawe) kan ook die volgende beteken:
a)Rigting in die beeldende kunste wat die natuur so getrou moontlik sonder idealisering wil weergee.
b)Rigting in die letterkunde wat die mens uitbeeld as ’n (willose) produk van erflikheid en omgewing; teenoor idealisme.
Hopelik kan ons iets leer uit hierdie -isme en besef dat ons nie baas is in die natuur nie.
