Na agt maande op die oop vlaktes van Standerton is ons op ‘n ysige wintersoggend vort na ons volgende blyplek.’n Nuwe damprojek moes in die destydse Gazankulutuisland aangepak word. Manlief Frans, was gekies om die projek aan die gang te kry en is aangestel as die plaaslike ingenieur. Dit was ‘n reuse uitdaging vir ‘n jongman van ses-en-twintig en hy het klippe gekou, maar hom uitstekend van sy taak gekwyt.
Ons blyplek was in ‘n ou myndorpie wat dateer het uit die dertigerjare en die meeste huise was ruïnes en moes herstel word. Ons was gelukkig om een van slegs ‘n aantal bewoonbare huise te kry en dit was omtrent ‘n gewerskaf om die huise bewoonbaar te maak.

Destyds was dit letterlik in die boendoes en daar was ook ‘n projek aan die gang om die hoofstad van Gazankulu, Giyani, aan die gang te kry. Staatsgeboue, ‘n hotel, ‘n pragtige hospitaal en vele ander ontwikkelings het plaasgevind. Die amptenare wat hiervoor verantwoordelik was, het in Kremetart gewoon. Dit was ook ‘n staatsdorpie en ons naaste plek om te kuier, tennis te speel en kerk toe te gaan. Destyds is daar baie geld ingesit in tuislandontwikkeling.
Soos ek reeds gesê het, dit was in die gopse en ons moes met ‘n slegte grondpad, deur driwwe en sekelbos-boskasies ry. Langs die pad was ook verskeie Sjangaanstatte met modderhutte en klein landerytjies, beeste en bokke.
Vanaf ‘n ysige -7grade die oggend in Standerton, kom ons en ons treklorrie toe teen ‘n heerlike warm 30grade in ons nuwe tuiste aan. Die ouens wat die vervoerwa afgelaai het, het droogweg opgemerk dat ons beslis nie meer ons asbesverwarmer nodig het nie! Wat ‘n temperatuurverskil in een dag…dis die bosveld daai!
Ons het drie jaar daar gebly en dit was van die gelukkigste tye in ons lewe. Die damprojek het vlot verloop. Foto’s van verskillende stadiums in die dambouproses….




Daar was ook baie dramas met vloede en masjienerie wat vasgesit het…




Die Klein- Letabarivier naby ons dorpie het ook soms afgekom. Tydens die reënseisoen moes ons deur gevaarlike driwwe ry om tuis te kom na inkopies op die naaste dorp, Tzaneen…’n rit van 240km heen en terug. Ons het al eenkeer vasgeval en met behulp van ‘n klomp Sjangaans het ons gelukkig weer uitgekom. Daardie jare was daar nie 4×4’ s nie en ons is met ons kerriegeel Ford Cortina deur plekke waar ons dit nie vandag sal waag nie!
Ons het die lewe vir onsself aangenaam gemaak. Daar was selfs ‘n klein biblioteek, waarvan ek die bibliotekaresse was. Vrydagaande het ons gefliek in ‘n klein saaltjie en ons byna doodgelag vir die simpel Amerikaanse strokiesprente. Daar was ‘n tennisbaan ook aangelê en wanneer ons eensaam was, het ons die veld ingevaar met twee reuseboomboeke ( dit was in die dae voor klein handige veldgidse) en die pragtige bosveldbome probeer identifiseer. Tot vandag toe is dit kennis wat my bygebly het.

Daar was vier of vyg jong ingenieurs en hul vrouens, wat ook oor ‘n tydperk daar ingetrek het. Ons het wonderlike vriende gemaak en elke Saterdagaand, winter of somer, gebraai. Ons is steeds vandag bevriend met een paartjie, wat ons bure was.
Ons eerste twee kinders is gebore op Duiwelskloof, wat die naaste dorpie met ‘n goeie hospitaal was. Dit was ver en nogal ‘n uitdaging om daar te kom. Gelukkig was ons darem elke keer betyds met geen verrassende kraamgevalle nie!









Na drie en ’n halwe wonderlike jare is ons daar weg en het padbouers geword. Dit was weer ’n heel ander soort lewe. Dankie aan die destydse Departement van Waterwese wat vir ons hierdie fantastiese lewenservaring gebied het.Ek kyk met heimwee terug daarna.